Este libro naceu da envexa e das soidades de quen perdeu a relixión. Da falta da palabra sagrada e do ritual, da falta da linguaxe. Naceu de quen sabe que o oficio de escribir lle deu confianza no poder das palabras. Fiando nese poder máxico, Suso de Toro ofrece a posibilidade de ordenar as nosas vidas e vivir ritualmente os momentos necesarios, dándolles así sentido e transcendencia: o nacemento, o nome que levamos, a despedida de quen marcha, o casamento, os coidados, os lugares especiais… Estar orfos dun deus obríganos a procurarmos a maxia e o divino necesarios para unha vida ser vivida. Humildar é unha procura.

Nano, encamado no cuarto dun hospital, acompaña durante dous días a un vello terminal, só, entubado e consumido fisicamente. O vello, un home sen nome, un enigma invadido polas lembranzas, entre o delirio e o soño provocados pola medicación, enunciará o monólogo da súa arrepiante biografía centenaria. Unha vida desacougante, condicionada pola perda prematura da nai, a presenza da sombra do seu irmán xemelgo, o seu paso polo Berlín onde emerxía o nazismo co que axiña simpatizou, o seu protagonismo nas sacas da feroz represión do 36 en Compostela ou a súa participación como voluntario na División Azul. A visita de Celia, unha xove guionista, obrigará ao vello sen nome a confesar lucidamente, sen rastro de arrepentimento nin remorso, a súa participación en múltiples fusilamentos, torturas e violacións e as súas razóns para facelos…Empregando formas achegadas ao drama, Suso de Toro ofrece a súa obra literaria máis ambiciosa: un relato de ficción intenso e emotivo onde pairan como teón de fondo os acontecementos da represión en Galicia durante os días do alzamento e os anos da posguerra. Unha reflexión perturbadora sobre a memoria que deita a mirada dun dos verdugos. Unha novela que procura as palabras necesarias que expresen e absolvan tanta dor afogada.

Calzados Lola é un relato mítico de iniciación no que o heroe, tamén a heroína, teñen que andar un camiño para gañar un coñecemento: quen son eles verdadeiramente, a través de coñecer a súa historia familiar oculta.
En Calzados Lola relátanse varias investigacións: a do desfalco dunha empresa, a dun pasado familiar, a de como construímos a nosa identidade. Varias historias contadas e suxeridas. Vidas veladas, o desvelamento da vida. O pasado e o presente, os pais e os fillos e os avós, os vivos e os mortos. Unha viaxe á orixe, unha escapada. O odio e o amor, a morte e a resurrección. Dúas novelas, unha de suspense e acción que nos arrastra na súa viveza,. e outra densa e fonda que conta a crise, esfarelamento e reconstrucción da identidade persoal. Un libro que conta, coa sensibilidade de hoxe, historias tan vellas como a xente. Unha novela atlántica.

Este libro nace dun acto cívico, dun sentido do deber e da civilidade que ten ver coa ética e só dun xeito oculto e subterráneo coa estética. Forma parte, con Nunca máis Galiza á intemperie e Españois todos, dunha triloxía inesperada na que Suso de Toro narra e interpreta dende a súa subxectividade un ciclo histórico extraordinario, un tempo agónico que aínda vivimos. Tres libros nacidos da conmoción que supuxo a actuación do goberno de José María Aznar no asunto do Prestige e escritos dende a historia persoal, a memoria do país de noso, a memoria española compartida e as profundas conviccións democráticas e federalistas do autor. Un libro que propón, a través do diálogo, outra idea política de España e de Galicia. Unha ferramenta para abrir un tempo novo para unha sociedade que quere ser aberta e plural, decididamente libre.

Neste libro o escritor Suso de Toro, recente Premio Nacional de Narrativa 2003 por Trece badaladas, pon as cartas sobre a mesa para reflexionar sobre temas políticos e sociais da maior actualidade. E faino desde un punto de vista persoal e como un acto cívico, con argumentacións cargadas de enerxía para volver a defender a democracia contra os que a queren desfacer desde dentro. Este libro propón unha idea de nación de cidadáns e de España totalmente distinta á dominante, construída sobre o nacionalismo ?castellanista? que chegou a nós directamente dende o franquismo. Unha España europea posible, e necesaria, na que convivan cidadáns e nacións. O autor parte da convicción de que Galicia (e Cataluña e Euscadi) precisa constituírse plenamente en nación que conta con poder político para saír do atraso e solucionar os seus problemas profundos. Estes textos son parte dun combate cívico a prol da permanente utopía democrática, impregnada de memoria republicana e federalista, que permita construír un novo espazo político de convivencia.

Los tres escritos contenidos en este libro tienen una textura semejante; son voces que hablan y que nosotros escuchamos. Y todos tratan de lo que trata la literatura, de la memoria, o sea, del pasado. Con esa función que, en palabras del autor, tiene a veces la literatura de “forzar arcas y armarios”.
En " Negocios de familia " un terapeuta recibe la visita de un paciente que no quiere revelar su nombre ni su profesión y que se interesa, en cambio, por las fotografías familiares que el psiquiatra tiene en su despacho. La aparición del individuo, que padece insomnio desde hace años, coincide con la muerte del padre del terapeuta y abre la puerta a un pasado incómodo y feo, a la memoria de años siniestros y a episodios de la historia reciente voluntariamente omitidos o sumergidos en la penumbra del olvido.
" Conversando con el agua " recoge la voz de un hombre que le habla a los turistas junto a la fuente de su ciudad. El agua que fluye, que se bebe, que se desborda y que alguien tiene que narrar. El hombre, con un sombrero ridículo en la cabeza, se aplica a esa tarea. Lo hace incluso en sueños, como sonámbulo, hasta que tanto él como sus ocasionales oyentes son rescatados por la irrupción de una realidad más concreta y cotidiana.
" Insomne " , escrito originariamente en gallego como texto para magnetófono, y estrenado como tal en el año 2001, es el monólogo de un personaje implacable, también surgido de la memoria. Vencida su lucha contra el sueño -debilidad de poetas y refugio de hombres sin virilidad-, el hombre aguarda despierto e inmisericorde la llegada de esa otra vigilia sin nombre y sin final. Así se forja a sí mismo un monstruo.
Una textura semejante para historias que hoy parecen lejanas y extrañas, y que pertenecen, sin embargo, a un pasado común y reciente. La literatura, como afirma Suso de Toro, no siempre es inocua.

«Todo empezó en Toro». Años atrás, durante un viaje familiar a dicha localidad, en una noche de agitado insomnio, el narrador se percató de que no sabía nada de su abuelo ni de sus orígenes, que indudablemente debían de hallarse en Toro. La pérdida de memoria de su padre y un susto, durante tres fatídicos segundos se vio ante un espejo con medio rostro paralizado, actúan de catarsis que le impulsan a emprender un viaje en busca de las huellas que recompongan el árbol genealógico truncado, el acceso al otro lado de la puerta cerrada en la mente paterna. ¿Por dónde empezar? Por «Formariz, Sayago, Zamora, España», nombres que brotan de la memoriade su padre. En el periplo, que le lleva hasta La Habana, se imagina a su abuelo, Faustino de Toro, criándose en un hospicio, sufriendo penurias, y, una vez casado y con dos hijos de corta edad, perdiéndose en un barco camino de Cuba. Una partida que dejó en uno de aquellos niños, el padre del narrador, una sensación de abandono y desafecto que le marcará durante toda su vida. Nada relevante consigue en su investigación salvo carta que trata de disuadirle de que no siga hurgando en el pasado. Siete palabras es una una narración emotiva y cautivadora que discurre por el indefinido linde entre la biografía y la ficción. Entrecruzando con acierto distintos géneros y las notas trágicas con las de humor, Suso de Toro nos brinda una obra literaria de múltiples facetas. Un relato de viajes, tanto físico como íntimo a lo más profundo del ser, en busca de la identidad familiar y del propio sosiego. Una narración de intrigas y misterios; un monólogo plagado de reflexiones metaliterarias; una novela de la memoria, personal y colectiva, que ensalza a los desheredados de la tierra de ayer y de hoy. Un relato de familia en suma, tramado con los mimbres de la mejor tradición literaria, en el que subyacen el peso de la ausencia y del abandono, del amor paterno-filial con las resonancias bíblicas de las Siete palabras.

Suso de Toro recolle en Inmateriais trinta narracións de vidas de galegos e galegas, de persoas que foron elixidas polo autor, tal e como explica no limiar, por seren «figuras que me interesaron ou nas que vin representadas as capacidades das persoas nacidas neste país, os dilemas que se lles presentaron ante as circunstancias que viviu a Galiza no momento histórico que lles tocou vivir e tamén as posibilidades que se ofrecían en cada momento».
Os textos de Inmateriais, armados coa recoñecida calidade literaria de Suso de Toro, achegan datos que permiten entrever as motivacións, os dilemas, os éxitos e fracasos das vidas destes homes e mulleres que influíron decisivamente no noso devir colectivo e encetan un particular debate sobre o que foi, o que puido ser e mais o que pode ser o noso país.
Diego Xelmírez, Concepción Arenal, Antolín Faraldo, Rosalía de Castro, Pablo Iglesias, Emilia Pardo Bazán, Curros Enríquez, Castelao, Maruja Mallo, Carlos Velo, Gonzalo Torrente Ballester ou José Suárez, entre outras figuras, conforman este pequeno tesouro biográfico que o autor define como un «acto de rebelión contra a historia que nos contaron, contra o que nos dixeron que eramos e tamén o que podiamos ser».

Dous irmáns viven co seu pai nunha casa totalmente arredados do mundo exterior. Fóra hai unha ameaza para todos eles que só o seu pai coñece. Un día o seu encerro vese alterado, e o seu pai advírteos: «Maxinade que a vosa sombra se separa de vós e toma vida de seu. Maxinade que a imaxe do espello toma vida propia e actúa pola súa conta. Ha chegar un momento no que teñades dificultades».Narrada en primeira persoa, altérnanse os puntos de vista de un e outro irmán en cada un dos capítulos. Con esta obra Suso de Toro inicia unha nova vía que el define como «unha aventura, unha narración mítica, que comeza lenta pero intrigante e se vai acelerando coma un thriller». A sombra cazadora será levada ó cine. Traducida ó castelán e ó portugués, así como a outras linguas europeas.

A profecía do vello druída da fortaleza de Baroña, onde o rei Brath fora asasinado polo seu fillo Corrub, habíase cumprir: “o que morreu con traizón voltará polo mar, entrará no castro tres veces e entón recuperará o reino usurpado polo seu fillo. E o rei será raíña e a espada será o seu signo”. Morgún –aquel meniño aparecido na Lagoa onde moran as señoras da maxia e preto da Laxe do sol e da lúa, a pedra onde están escritos todos os destinos dos vivos– será o brillante guerreiro que libere da indignidade a aquela comunidade que asistirá ao nacemento do seu señor Breogán.
Esta novela épica de Suso de Toro ten por narrador a Dous Corvos, un guerreiro que narra o acontecido a Morgún, a quen el chama Lobo Máxico, un heroe celta que foi atopado cando meniño cun ollo de cada cor e cunha manda de lobos protexéndoo. A súa é unha historia chea de sangue, de feitos grandes e portentosos, de loitas, de terríbeis desgracias e de maxia.
“Morgún” é un relato épico celta enchido de maxia, profecías, vinganzas e destinos de heroes e semideuses. Unha narración que fusiona o relato de aventuras cos dramas shakesperianos e coas traxedias gregas. Unha novela de espada, maxia e bruxería chamada a converterse nun clásico popular da nosa narrativa.